Pedagogika

Jan Amos Komenský- czeski pedagog, filozof, reformator i myśliciel protestancki. Senior braci czeskich w Lesznie.
Całe życie poświęcił praktycznej działalności wychowawczej, układaniu podręczników szkolnych i teoretycznemu opracowywaniu zagadnień pedagogicznych, a szczególnie dydaktycznych. Twórca i propagator jednolitego systemu powszechnego nauczania. Położył podwaliny pod współczesne zasady pedagogiki. Zalecał objęcie nauczaniem wszystkich niezależnie od płci i stanu, a także nauczanie w języku ojczystym (nauka łaciny miała być wprowadzana później).

John Locke - reforma wychowania
- angielski filozof, który wywarł duży wpływ na pedagogikę. Tabula Rosa to umysł ludzki, który zapełniają doświadczenia zew i wew. Powątpiewał on w encyklopedyczny cel wykształcenia, uważał, że celem kształcenia powinno być nie tyle samo opanowanie przez młodego człowieka całości wiedzy, ale pobudzanie i rozwijanie umysłu. W ten sposób rozwija się i zyskuje z czasem uznanie teoria tzw. kształcenia formalnego (funkcjonalnego) stawiająca wyżej kształcenie funkcji i sprawności poznawczych niż podawanie wiedzy. Celem kształcenia powinno być nie tyle zapełnienie głowy ucznia wiadomościami , ile raczej uczenie takich zdolności i dyspozycji jak pamięć, zdolność, rozumowanie, krytycyzm. Nie mniej doniosłe obok kształcenia intelektualnego staje się w. f. oparte na zasadzie kształtowania ciała oraz wychowanie moralne oparte na zasadzie honoru i kształcenia charakteru.
John Locke - zasługi pedagogiczne
Pochodził z arystokratycznej rodziny ale nie zadawalała go nauka w ekskluzywnej i arystokratycznej szkle oraz w uniwersytecie Oxfordzkim. Interesowały go studia przyrodnicze, medyczne i dyplomatyczne. Loke twierdził: od najwcześniejszych lat wyrabiać karność i grzeczność. Był przeciwny karom cielesnym, która poniża dziecko i zamyka je w sobie; do nauki należy zachęcać poprzez rozwijanie zainteresowań; W swoim programie Locke przewiduje najpierw naukę pisania i czytania w języku ojczystym, następnie obcym (łacina), naukę rysunku, zaleca tez naukę grafiki, arytmetyki, astrologii, historii, prawa i dobrych obyczajów. Osobne miejsce w procesie kształcenia zajmuje taniec, szermierka, jazda konna i muzyka. Locke stał na stanowisku wychowania stanowego. Dla dzieci chłopów i robotników proponował szkoły elementarne bez nauki czytania i pisania miały przygotowywać do pracy manufakturowej. Wychowaniem wszechstro natomiast chciał objąć klasę rządzącą gdyż musi ona skutecznie kierować i trzymać w posłuszeństwie warstwy niższe.
Poglądy pedagogiczne Locka sprowadzają się do dwóch wielkich problemów. Pierwszy to określenie roli wychowania w rozwoju człowieka. drugi to określenie modelu gentelmena - przedstawiciela arystokratycz burżuazyjnej warstwy rządzącej. W sposobie rozwiązania obydwu problemów ujawnia się niekonsekwencja poglądów Locka wynikająca z jednej strony z jego liberalizmu, z drugiej zaś konserwatyzmu społecznego. Istotą poglądów pedagogicz. było twierdzenie, że wychowanie tworzy ludzi. O tym jakim każdy człowiek jest, dobrym czy złym, pożytecznym czy tez nie decyduje wychowanie.


Jean-Jacques Rousseau (ur. 28 czerwca 1712 w Genewie, zm. 2 lipca 1778 w Ermenonville) – szwajcarski pisarz tworzący w języku francuskim, filozof i pedagog, autor koncepcji swobodnego wychowania.
Hasła powrotu do natury stały się tłem koncepcji wychowania naturalnego, której zasady przedstawił w poemacie dydaktycznym Emil, czyli o wychowaniu (1762).
Wszystko jest dobre, co z rąk Stwórcy pochodzi, wszystko paczy się w rękach człowieka – takimi słowami rozpoczyna się Emil.
Rousseau podzielił młodość na cztery okresy:
•    niemowlęctwo, do mówienia;
•    dzieciństwo do 12. roku życia;
•    chłopięctwo do 15. roku życia;
•    młodzieńczość do 20. roku życia.
Pierwsze dwa okresy miały się ograniczyć do rozwijania zdrowia i zmysłów, trzeci miał dać wykształcenie umysłu, czwarty wychowanie moralne.
Zdaniem Rousseau wychowanie powinno sprowadzać się do umożliwienia dziecku swobodnego wzrostu i dojrzewania oraz chronienie tego rozwoju przed zgubnymi wpływami zewnętrznymi. Chodziło o tak zwane wychowanie negatywne, odrzucające wszystkie środki, zmierzające do urabiania dziecka, do realizowania celów i ideałów narzuconych z zewnątrz.
Cztery rozdziały Emila poświęcone są wychowaniu mężczyzny w kolejnych etapach życia, natomiast ostatni, piąty rozdział Zofia czyli kobieta Rousseau poświęcił wychowaniu płci pięknej. Twierdził, iż kobiety powinny być wychowywane odmiennie od mężczyzn, gdyż ich zadaniem jest spełnianie obowiązków domowych wynikających z bycia żonami i matkami. Ważne jest też, aby dziewczęta przysposabiać do bycia podległymi wobec mężów[3].
Swój program wychowawczy odnosił do człowieka w ogóle, wykluczając wszelkie podziały polityczne, narodowość, klasę czy zawód. Dzieło to było wydarzeniem, które zdołało poruszyć wielkie umysły tego okresu, mimo że sąd paryski skazał książkę na spalenie. Dla Goethego Emil był naturalną ewangelią wychowania. Nawet Kant, znany z pedantycznej regularności, zrezygnował jedyny raz z przechadzki, nie mogąc oderwać się od książki[4].